Κάθε χρόνο, στις 8 του Μάρτη, αλλά και σε κάθε σχετική ευκαιρία (εκλογές διάφορες κτλ) τα Μ.Μ.Ε. μας φλομώνουν με απίστευτα ρεπορτάζ για την ισότητα ανδρών και γυναικών. Γυναίκες γιατροί, δικηγόροι, επιχειρηματίες, βουλευτές κ.α. επιστρατεύονται για να μας πείσουν ότι έχουμε κάνει φοβερές κατακτήσεις εδώ στο Ελλάντα. Παράλληλα στα ρεπορτάζ αυτά μας υποδεικνύουν κάποια θέματα ως προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Ένα τέτοιο φοβερό πρόβλημα, είναι ότι οι γυναίκες βουλευτές είναι λιγότερες από τους άντρες βουλευτές! Είναι ν’ απορεί κανείς, για πόσο χορταρικά περνούν τους τηλεθεατές οι εγκέφαλοι που στήνουν αυτά τα ρεπορτάζ;
Δεν θα πούμε ότι βρισκόμαστε ακόμα στην εποχή της Παρρέν, όπου οι γυναίκες δεν έμπαιναν στα Πανεπιστήμια, και η πρώτη φοιτήτρια Αγγελική Παναγιωτάτου έγινε δεκτή από φοιτητές και καθηγητές με το σύνθημα: «Σκούπα και φαράσι!.. Στην κουζίνα, στην κουζίνα!..» Δεν βρισκόμαστε ούτε στην λίγο μεταγενέστερη εποχή όπου μια φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών έδειρε στην Πλατεία Συντάγματος τον καθηγητή της Γρηγόρη Βερναρδάκη, αγανακτισμένη που διαρκώς την απέρριπτε στις εξετάσεις επειδή πίστευε ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να γίνονται επιστήμονες. Ούτε ασφαλώς χρειάζεται να αυτοκτονήσουμε όπως η δεκαοχτάχρονη Ελένη Παντελίδου, όταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών δεν της επέτρεψε να εγγραφεί στην Ιατρική Σχολή. Δεν μας παντρεύουν πια παρά τη θελησή μας, η κακοποίηση όσο νά’ ναι αντιμετωπίζεται νομοθετικά, έστω και με λειψό τρόπο, η προίκα ως θεσμός έχει μάλλον εξασθενίσει. Επίσης, οι δημόσιες υπηρεσίες, τα μαγαζιά και τα εργοστάσια έχουν γεμίσει γυναίκες, και από την εποχή της «Βαλεντίνας της σωφερίνας» οι σωφερίνες έχουν πολλαπλασιαστεί κι έχουν γίνει και ρηάλιτυ σόου. Να μην πούμε για τις ποσοστώσεις στα πάνελ των τηλεοπτικών εκπομπών κτλ.
Όμως, όσο κι αν η κατάσταση έχει σε κάποια πράγματα βελτωθεί για τις γυναίκες – κι αυτό επειδή έγιναν αγώνες και μάλιστα σκληροί, και όχι από τη φιλάνθρωπη ή μεγαλόψυχη διάθεση του οποιουδήποτε – η πρόσβαση σε κάποια πόστα που δεν μπορούσαμε να πλησιάσουμε πριν δεν είναι ισότητα, και ασφαλώς εξυπηρετεί κάποιες σκοπιμότητες που θα αναλύσουμε στη συνέχεια. Κάποιοι μιλούν για σκοπιμότητες σε διάφορες φάσεις αντιμετώπισης του «γυναικείου ζητήματος». Για παράδειγμα, ο «ενθουσιασμός» του Δεληγιάννη να δώσει ψήφο στις γυναίκες ήταν συνέπεια του προοδευτισμού του ή διάθεση να αυξήσει την εκλογική του πελατεία; Η απροθυμία άλλων πολιτικών να δώσουν ψήφο στις γυναίκες μήπως σημαίνει ότι δεν ήθελαν να διευρυνθεί η εκλογική τους πελατεία, οπότε θα χρειαζόταν να πείσουν άλλους τόσους ψηφοφόρους ώστε να κερδίσουν την περιπόθητη θέση στη Βουλή;
Για να ξαναγυρίσουμε στην ισότητα όμως, και μια και μιλήσαμε για τη Βουλή (κατ’ άλλους «Βολή»), εκεί πράγματι άντρες και γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα να περάσουν μέτρα λιτότητας, να μας επιβάλλουν απαράδεκτα βιβλία Ιστορίας, να μας σερβίρουν «για το καλό μας» διάφορες «λύσεις» που μας βλάπτουν σοβαρά, όπως η άμβλωση, και να φαντάζονται μετά ότι μας ευεργέτησαν! Πρόσφατα ο ελληνικός λαός παρακολούθησε άναυδος τους πατέρες και μητέρες του έθνους, όλους με πλήρη ισότητα και εν αγαστή συμπνοία, να σπεύδουν να δώσουν στον εαυτό τους τεράστιες αυξήσεις – την ίδια ώρα που κοβόταν στους μικροσυνταξιούχους το ΕΚΑΣ. Αυτό θα πει ισότητα στη λήψη αποφάσεων!
Και ασφαλώς, άντρες και γυναίκες επιχειρηματίες έχουν ίσα δικαιώματα να προσλαμβάνουν υπαλλήλους βάσει διακρίσεων, όπως π.χ. το να μην προσλαμβάνουν γυναίκες παντρεμένες ή/και με παιδιά ή που σκοπεύουν να κάνουν οικογένεια (!) να πληρώνουν αυτούς που προσέλαβαν με μισθούς πείνας, να τους απολύουν όποτε γουστάρουν, να τους εργοδοτούν στη βάση της ημιαπασχόλησης, των εξαμηνιαίων ή ετήσιων συμβάσεων, και να κερδίζουν τ’ άντερά τους από όλη αυτή την εκμετάλλευση των άλλων, αντρών και γυναικών. Αν μάλιστα κάποια στιγμή κρίνουν ότι δεν κερδίζουν όσα θέλουν, άντρες και γυναίκες επιχειρηματίες μπορούν το ίδιο ατιμώρητα να μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους στη Βουλγαρία ή την Ουαγκαντούγκου για να «επωφεληθούν» από τη φιλανθρωπία τους και οι εκεί «ιθαγενείς».
Αυτή η κατάσταση θυμίζει δικαίωμα ζωής και θανάτου επάνω στους ανθρώπου που εξαρτώνται οικονομικά από αυτές τις θέσεις εργασίας. Θυμίζει παλιότερες εποχές, όπου άντρες και γυναίκες των «ανώτερων τάξεων» είχαν ίσα δικαιώματα στην κακομεταχείριση των δούλων – μάλιστα οι ευγενείς Ρωμαίες δέσποινες συνήθιζαν να μαχαιρώνουν τις δούλες τους με μικρά στιλέτα. Σήμερα που έχουμε εκσυγχρονιστεί, εξωτερικά τουλάχιστον έχουμε γλιτώσει από τα στιλέτα – αλλά αυτό είναι όλο.
Όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι γυναίκες θεωρούνται από τους εργοδότες «προβληματικές». Βλέπετε, παίρνουν άδειες εγκυμοσύνης και γονικές άδειες. Δεν είναι εύκολα διατεθειμένες να δουλέψουν παραπάνω ώρες, καθώς έχουν παιδιά να φροντίσουν. Ακόμα κι αν καθίσουν υπερωρία, συχνά το μυαλό τους είναι στα παιδιά. Μερικές μάλιστα έχουν το θράσος να γίνονται και πολύτεκνες οπότε έχουν ακόμα περισσότερο το νου τους στο σπίτι, και παίρνουν και μεγαλύτερα οικογενειακά επιδόματα! Η επιπρόσθετη οικιακή εργασία τις κουράζει και τις κάνει λιγότερο αποδοτικές. Καθώς έχουν το νου στην οικογένειά τους, δεν ενδιαφέρονται και πολύ να κάνουν καριέρα, και γι’ αυτό δεν αφοσιώνονται στη δουλειά τους το ίδιο φανατικά όπως οι άντρες (αν και αυτό δεν είναι απόλυτο). Και τέλος, (μέχρι τώρα) συνταξιοδοτούνται και νωρίτερα από τους άντρες συναδέλφους τους. Έτσι, όταν ένας εργοδότης έχει να επιλέξει ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα, που έχουν λίγο πολύ τα ίδια προσόντα, είναι φυσικό να βρει τον άντρα «συμφερότερο» και να επιλέξει αυτόν. Στο κάτω-κάτω ο σκοπός της επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι το κέρδος, δεν είναι; Ποσώς ενδιαφέρει τον κάθε εργοδότη του οποιουδήποτε φύλου το τι ανάγκες έχει η γυναίκα που ψάχνει για δουλειά, το αν έχει να συντηρήσει μια οικογένεια σε ίσο βαθμό με τον άντρα της ή και απολύτως ΜΟΝΗ ΤΗΣ, καθώς και πόσο μεγάλη είναι η οικογένεια αυτή.
Και ακριβώς επειδή το κέρδος είναι ο σκοπός και οι άντρες εργαζόμενοι κρίνονται πιο κερδοφόροι, όποτε υπάρχει ανεργία, οι γυναίκες είναι οι πρώτες που μένουν χωρίς δουλειά. Ένα παράδειγμα είναι η η οικονομική κρίση στην Ταϊλάνδη το 1998, οπότε απολύθηκαν 2 εκατομμύρια εργαζόμενοι. Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde Diplomatique (18.06.2000), το 80% των απολυθέντων ήταν γυναίκες. Άρα σαφώς υπάρχουν διακρίσεις κατά των γυναικών στην αγορά εργασίας, και τα περί ισότητας είναι απλώς παραμύθια.
Τις διακρίσεις αυτές τις αναγνωρίζει και το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών του Λονδίνου, που μας σερβίρει και μια ενδιαφέρουσα δικαιολογία γι’ αυτές: «Αν καταργούνταν οι διακρίσεις των δυο φύλων στην δουλειά, αυτό θα ήταν καλό για τις γυναίκες, όχι όμως και για το γενικό καλό. Η εξίσωση ανδρών και γυναικών θα σήμαινε και ανάλογη πορεία των δυο φύλων στο χώρο εργασίας, περισσότερο χρόνο στη δουλειά και για τους δυο. Και τότε ποιος θα αναλάμβανε τις ευθύνες του σπιτιού και των παιδιών; Η επένδυση που έχει κάνει η κοινωνία στις γυναίκες, αναθέτοντάς τους αυτές τις ευθύνες, θα εξανεμιζόταν και το κόστος θα ήταν μεγαλύτερο από τα οφέλη που θα απεκόμιζε απασχολώντας τις σε άλλους τομείς.» (Καθημερινή, 17.03.2000).
Με την ευκαιρία αυτής της παράθεσης να πούμε ότι «η επένδυση που έχει κάνει η κοινωνία στις γυναίκες» (όπου το «κοινωνία» μάλλον δεν εννοεί ακριβώς την κοινωνία…) είναι κατά καιρούς διαφορετική. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων όπου οι άντρες βεβαίως πολεμούσαν, και κατά την περίοδο μετά το τέλος τους, όπου πάρα πολλοί άντρες είχαν αποδεκατιστεί, οι γυναίκες ωθούνταν να βγουν στην παραγωγή. Προσλαμβάνονταν ακόμα και σε δουλειές που μέχρι τότε θεωρούνταν αποκλειστικά αντρικές, και αυτό είναι πολύ φυσικό αφού δεν υπήρχαν άντρες να καλύψουν τις θέσεις! Πώς αλλιώς θα συνέχιζε να κινείται η οικονομία;
Όμως και σε άλλες περιπτώσεις οι γυναίκες είχαν την προτίμηση των εργοδοτών. Αυτό συνέβαινε σε εποχές που αμείβονταν λιγότερο από τους άντρες, και αυτό μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με έξυπνο τρόπο ώστε να πέσουν τα επίπεδα των ανδρικών μισθών. Όποιος άντρας ήθελε να δουλέψει έπρεπε ν’ αποδεχτεί χαμηλότερο μισθό από το κανονικό, αλλιώς θα προσλάμβαναν γυναίκα στη θέση του. Οπότε και τα δυο φύλα είχαν «δικαίωμα στην εργασία», με το αζημίωτο για τον εργοδότη…
Αλλά για να ξαναγυρίσουμε στα σημερινά θέματα ισότητας. Αν και βρίσκουμε κάπως απίθανο οι λόγοι που υπάρχουν διακρίσεις να είναι η φροντίδα για το «γενικό καλό» που αναφέρει το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών του Λονδίνου, θα συμφωνήσουμε με το ότι τη γυναίκα που όντως έχει οικογένεια και παιδιά δεν την συμφέρει να καταναλώνει στη δουλειά της τον ίδιο χρόνο και την ίδια ενέργεια που καταναλώνει ένας άντρας (αν και θεωρούμε ότι ΚΑΙ οι άντρες θα έπρεπε να εργάζονται λιγότερες ώρες). Η γυναίκα χρειάζεται περισσότερες γονικές άδειες, και πρέπει να παραμένει λιγότερο χρόνο στο χώρο εργασίας ώστε να έχει τη δύναμη να λειτουργήσει ως παιδαγωγός και πραγματική ΚΥΡΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΤΗΣ (νοικοκυρά). Δεν μπορεί να είναι πραγματικά ΚΥΡΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ μια εργαζόμενη που γυρίζει ψόφια από τη δουλειά και έχει να κάνει και όλες τις δουλειές του σπιτιού, ή στην καλύτερη περίπτωση να ξεκουραστεί όπως μια τουρίστρια σε ξενοδοχείο, μέσα σ’ ένα χώρο που ουσιαστικά καθορίζεται κι εξουσιάζεται από τη μητέρα της ή την πεθερά της, ή το όποιο άλλο πρόσωπο την αναπληρώνει τις ώρες που λείπει. Δεν μπορεί έτσι κατάκοπη να αντιμετωπίσει ως παιδαγωγός τα παιδιά της, τα οποία πιθανότατα κάποια γιαγιά έχει σε όλο το διάστημα της απουσίας της εμποτίσει με ιδέες και συμπεριφορές που η ίδια η μητέρα δεν εγκρίνει. Αυτά τα πράγματα δεν είναι ούτε προς το συμφέρον της γυναίκας, ούτε προς το συμφέρον των παιδιών, ούτε προς το συμφέρον των γιαγιάδων – που περίμεναν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους για να ξεκουραστούν, και τώρα που δεν έχουν πια ούτε τη δύναμη ούτε το κουράγιο της νιότης, αναλαμβάνουν και πάλι τέτοια καθήκοντα! Κοντολογίς, αυτά τα πράγματα δεν είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας.
Κι επειδή δεν είμαστε τόσο μη-ρεαλίστριες ώστε να προσδοκούμε από την εργοδοσία να σκεφτεί το καλό της κοινωνίας περισσότερο απ’ ότι την τσέπη της, και ν’ αντιμετωπίσει τον κάθε εργαζόμενο ανάλογα με τις ανάγκες του, ζητάμε από το ΚΡΑΤΟΣ να μειώσει δραστικά (όχι για μισή ώρα…) το ωράριο εργασίας για τις οικογενειάρχες, χωρίς μείωση αποδοχών, ή – κάτι που ίσως δεν συμφέρει τους άντρες εργαζόμενους αλλά είναι κι αυτό μια πρόταση – να επιδοτήσει το ίδιο το κράτος, με ποσό που θα παίζει το ρόλο συμπληρωματικής αμοιβής, τις γυναίκες που θα πληρώνονται λιγότερο επειδή θα εργάζονται λιγότερο, ώστε να μπορούν να φροντίσουν καλύτερα την οικογένειά τους.
Και βέβαια αφού η κοινωνία έχει αναθέσει τις περισσότερες ευθύνες για την ανατροφή των παιδιών στις γυναίκες, πρέπει το κράτος να προσφέρει ασφάλιση και στις νοικοκυρές με παιδιά, γιατί αυτές δεν είναι «γυναίκες που δεν εργάστηκαν ποτέ» αλλά γυναίκες που δεν πληρώθηκαν ποτέ για την εργασία τους.
Παράλληλα όπως αναγνωρίζεται ως κοινωνική θητεία ο στρατός, έτσι πρέπει να αναγνωριστεί και η μητρότητα. Μια δίκαιη πρόταση είναι, να θεωρείται συντάξιμος χρόνος το εννεάμηνο της κύησης καθώς και τα δυο πρώτα χρόνια μετά τη γέννηση του παιδιού, οπότε η φροντίδα της μητέρας προς αυτό είναι πιο εντατική. Και ο συντάξιμος αυτός χρόνος, να μην είναι σαν την αναγνώριση στρατιωτικής υπηρεσίας την οποία πρέπει να πληρώσει ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος, αλλά να προσφέρεται στις μητέρες τιμής ένεκεν από την πολιτεία. Θα μπορούσαμε ακόμα να προτείνουμε η γέννηση και ανατροφή ενός παιδιού να είναι αρκετή προϋπόθεση για να πάρει μια νοικοκυρά την ελάχιση σύνταξη, και η ασφαλιστική κλάση να μεταβάλλεται με τη γέννηση περισσότερων παιδιών, ώστε μια πολύτεκνη μητέρα να παίρνει μια σύνταξη σεβαστή και όχι τα ψίχουλα που παίρνει τώρα.
Αυτά είναι μέτρα που εξυπηρετούν την ισότητα, όχι το να είναι υτοχρεωτικό να κατεβάζει το κάθε κόμμα έναν Χ αριθμό γυναικών υποψηφίων στις εκλογές. Αν δεν υλοποιηθούν τέτοια μέτρα που να λαμβάνουν υπόψη τα περί «γενικού καλού» που επισημαίνει το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών του Λονδίνου, τότε δεν θα υπάρχει ισότητα ανδρών και γυναικών, αλλά ισοπέδωση και εκμετάλλευση όλων. Και αφού οι γυναίκες έχουμε κερδίσει το δικαίωμα της ψήφου, είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ να εξετάζουμε τους πολιτικούς, άντρες και γυναίκες, με βάση το αν είναι πρόθυμοι να υλοποιήσουν τέτοια μέτρα προς όφελός μας. Διαφορετικά το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι δεν ωφελεί τις γυναίκες ως ΣΥΝΟΛΟ, αλλά τις «μητέρες του έθνους», που το χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν τη ΔΙΚΗ τους κατάσταση και το ΔΙΚΟ τους μισθό.
*ΟΜΑΔΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΓΑΖΗΛΟΣ* 
Πρόσφατα σχόλια